Giữa lòng Sài Gòn sôi động, Hội quán Nghĩa An quận 5 hiện lên như một chứng tích sống động về văn hóa, tín ngưỡng và tình đoàn kết của cộng đồng Triều Châu xưa. Không chỉ gây ấn tượng bởi kiến trúc đậm chất Trung Hoa, hội quán còn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu mến vẻ đẹp hoài niệm và muốn tìm hiểu sâu hơn về di sản văn hóa của Sài Gòn xưa. Theo chân, Ghiền Sài Gòn khám phá hội quán này nhé!
Giới thiệu về Hội quán Nghĩa An Quận 5
- Địa chỉ: Số 678 Nguyễn Trãi, Phường 11, Quận 5, TP HCM.
- Giờ mở cửa: 06:00 – 17:00
Hội quán Nghĩa An Quận 5 (còn được gọi là Chùa Ông hay Miếu Quan Đế) là một trong những công trình kiến trúc và tín ngưỡng tiêu biểu của cộng đồng người Hoa tại Sài Gòn. Được xây dựng để thờ Quan Công – vị thần biểu tượng cho lòng trung nghĩa và chính trực, hội quán không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo mà còn là không gian gìn giữ nét đẹp văn hóa của người Hoa gốc Triều Châu.
Với kiến trúc đậm chất Trung Hoa cổ điển, không khí trang nghiêm và những chi tiết chạm khắc tinh xảo, nơi đây là điểm dừng chân lý tưởng cho những ai yêu thích vẻ đẹp truyền thống. Miếu Quan Đế như một mảnh ghép trầm lắng giữa lòng Sài Gòn hiện đại, lưu giữ những giá trị văn hóa lâu đời của cộng đồng người Hoa.
Review không gian của Hội quán Nghĩa An ở Quận 5
Nếu bạn đang tò mò về vẻ đẹp cổ kính và đầy chất nghệ thuật của một trong những hội quán lâu đời bậc nhất Sài Gòn thì những hình ảnh của Hội quán Nghĩa An dưới đây chắc chắn sẽ khiến bạn ấn tượng ngay từ cái nhìn đầu tiên.
Không gian xung quanh Hội quán Nghĩa An Quận 5
Không gian xung quanh Hội quán Nghĩa An ở Quận 5 mang đậm dấu ấn văn hóa Trung Hoa với những chi tiết kiến trúc cổ kính và tinh xảo. Từ xa nhìn lại, mái chùa được phân chia thành ba tầng rõ rệt – ở giữa cao, hai bên thấp hơn, tạo nên dáng dấp uy nghi, bề thế. Trên mái là tượng “lưỡng long tranh châu” bằng sành nổi bật giữa nền trời, thu hút ánh nhìn của bất kỳ ai ghé qua.
Bước vào bên trong, du khách sẽ bắt gặp khoảng sân rộng rãi, thoáng đãng với hồ phóng sinh tạo nên cảm giác bình yên, thư thái. Hai bên lối vào là năm cặp kỳ lân đá đặt đối xứng, trong đó cặp “lân hàm châu” trước cửa chính được chạm khắc tỉ mỉ, thể hiện sự trang nghiêm của ngôi miếu.
Phần nội thất cũng đặc biệt ấn tượng với các cột gỗ, khám thờ và bao lam được chạm trổ công phu, mô tả những điển tích và hình ảnh sinh hoạt truyền thống như cảnh gánh nước, đốn củi. Tất cả góp phần tạo nên một không gian đậm chất văn hóa Triều Châu, vừa linh thiêng, vừa mang giá trị nghệ thuật sâu sắc.

Không gian cúng kiến bên trong Hội quán Nghĩa An Quận 5
Không gian cúng kiến bên trong miếu Quan Đế Quận 5 được bố trí hài hòa, mang đậm nét trang nghiêm và linh thiêng, phản ánh rõ nét tín ngưỡng cũng như thẩm mỹ văn hóa của cộng đồng người Hoa gốc Triều Châu.
- Tiền điện: Ngay sau khi bước qua cổng lớn, du khách sẽ đến tiền điện, nơi đặt một hương án với lư hương bằng đồng ở giữa. Hai bên tiền điện là hai gian thờ: bên trái thờ Phúc Đức chính thần cùng hai người hầu, bên phải là tượng Mã Đầu tướng quân. Không gian nơi đây được bài trí chỉnh chu, mang cảm giác trầm mặc và thanh tịnh.
- Sân thiên tỉnh (giếng trời): Tiếp theo là khu vực sân thiên tỉnh, phần giếng trời rộng rãi nằm ở giữa hội quán. Khu vực này mang lại ánh sáng tự nhiên và thông thoáng cho toàn bộ công trình, đồng thời tạo điểm nhấn trong không gian kiến trúc truyền thống hình chữ khẩu.
- Nhà hương: Vượt qua sân thiên tỉnh là nhà hương, nơi đặt khám thờ Quan Vũ. Không gian này mang vẻ trang nghiêm với các bao lam, câu đối và hoành phi được chạm trổ công phu, thể hiện tinh thần thờ cúng thiêng liêng và lòng thành kính của tín đồ.
- Chính điện: Đây là khu vực trung tâm, có lẽ cũng là nơi linh thiêng và ấn tượng nhất. Giữa chính điện là tượng Quan Thánh Đế Quân (Quan Vũ) bằng thạch cao cao đến 3 mét, được sơn son thếp vàng và đặt trên ngai, tôn lên thần thái uy nghi. Hai bên là tượng Quan Bình và Châu Xương đứng hầu, mỗi tượng cao khoảng 2 mét, được bảo quản trong tủ kính.
- Hai bên góc chính điện: Đặt đối xứng ở hai bên góc là hai bộ chuông trống (chuông bên phải bằng hợp kim và chuông bên trái bằng gang) vừa mang ý nghĩa tâm linh, vừa là điểm nhấn nghệ thuật trong tổng thể kiến trúc.
- Trung điện: Ở trung điện còn có bàn thờ Văn Xương Đế Quân (Khổng Tử) – người đại diện cho Nho giáo. Tượng được làm bằng gỗ thếp vàng, cao khoảng 80cm, thể hiện sự tôn vinh trí tuệ và đạo đức.
Từng không gian trong Hội quán Nghĩa An đều mang đậm tính biểu tượng, vừa là nơi thờ tự trang nghiêm vừa là minh chứng sống động cho nghệ thuật chạm khắc, sơn thếp và điêu khắc tinh xảo. Những chi tiết ấy phản ánh một thời kỳ vàng son trong văn hóa người Hoa tại Sài Gòn.

Các hoạt động thường nhật tại Hội quán Nghĩa An Quận 5
Không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo và trang nghiêm, Hội quán Nghĩa An còn là nơi diễn ra nhiều hoạt động tâm linh đặc sắc, phản ánh đậm nét văn hóa người Hoa tại Sài Gòn. Những hoạt động này diễn ra quanh năm, đặc biệt sôi động vào các dịp lễ tết:
Tục “vay lộc” đầu năm
Vào dịp Tết Nguyên Đán, người dân và du khách thường đến miếu để “vay lộc” từ Quan Công, vị thần tượng trưng cho nghĩa khí và tài lộc.
- Lộc vay thường là một túi nhỏ gồm trái cây (thường là quýt), phong bao lì xì và tờ giấy quý nhân.
- Người vay tin rằng lộc từ Quan Công sẽ giúp công việc thuận lợi, buôn bán hanh thông.
- Đặc biệt, năm sau phải quay lại để trả lộc gấp đôi như một lời tri ân và giữ “tín” với thần linh.

Treo đèn lồng cầu tài, cầu bình an
Sau khi vay lộc tại Hội quán Nghĩa An, du khách có thể ghé qua khu vực đối diện để mua đèn lồng cầu may, một phong tục đẹp và mang nhiều ý nghĩa.
- Đèn lồng có hai loại: phát tài và bình an, tượng trưng cho những điều mà người treo mong ước trong năm mới.
- Du khách có thể treo đèn ngay tại chùa hoặc mang về treo ở nhà để cầu phước lành và bảo vệ gia đạo.
Hành lễ và thực hiện nghi thức chui qua bụng ngựa Xích Thố
Một nghi thức độc đáo chỉ có tại Hội quán Nghĩa An là chui qua bụng ngựa Xích Thố, chiến mã trung thành của Quan Công.
- Người hành hương sau khi thắp hương sẽ chạm và chui qua bụng ngựa từ 1 đến 3 lần, với mong muốn gạt bỏ vận xui, cầu một năm suôn sẻ, may mắn.
- Cuối cùng, họ rung chiếc chuông nhỏ treo trên cổ ngựa, tiếng chuông ngân vang được xem là lời báo hiệu điều lành, hóa giải điều dữ.

Lễ cúng Quan Đế và các lễ lớn trong năm
Hai lễ hội lớn nhất tại Hội quán Nghĩa An là:
- Lễ vía Quan Đế vào ngày 24/6 âm lịch
- Lễ Tết Nguyên Tiêu vào Rằm tháng Giêng
Những ngày này, không khí tại Hội quán Nghĩa An vô cùng náo nhiệt với đông đảo người dân đến dâng lễ, cầu an, xin lộc. Đây cũng là dịp cộng đồng người Hoa tại TP.HCM sum họp, tưởng nhớ tổ tiên và duy trì những giá trị văn hóa truyền thống.
Một số lưu ý khi tham quan Hội quán Nghĩa An Quận 5
Hội quán Nghĩa An không chỉ là công trình kiến trúc độc đáo mang đậm dấu ấn văn hóa người Hoa, mà còn là chốn linh thiêng, nơi gửi gắm niềm tin, lòng thành kính của bao thế hệ. Để chuyến tham quan trở nên trọn vẹn, giàu ý nghĩa và thể hiện sự tôn trọng với không gian tâm linh, bạn đừng bỏ qua những lưu ý quan trọng dưới đây:
- Trang phục lịch sự là điều đầu tiên cần lưu ý khi đến chùa. Tránh mặc áo hai dây, quần ngắn, váy ngắn hoặc các trang phục phản cảm, gây mất trang nghiêm nơi cửa Phật.
- Khuôn viên hội quán là nơi linh thiêng, tuyệt đối không ăn uống hay hút thuốc để giữ gìn không gian trong lành và thể hiện sự tôn trọng.
- Một số không gian trong chùa được quy định không quay phim, chụp ảnh nhằm giữ sự trang nghiêm. Hãy để điện thoại ở chế độ im lặng và tuyệt đối tuân thủ các bảng hướng dẫn.
- Không vẽ bậy, chạm tay vào tượng thờ hoặc các vật phẩm trong chùa. Hãy góp phần giữ gìn nét đẹp cổ kính, tôn nghiêm cho di tích.
- Khi vào các gian thờ và đặc biệt là khu vực lễ đài, hãy giữ thái độ nghiêm túc, nói chuyện nhỏ nhẹ hoặc im lặng để không làm phiền người đang hành lễ.
- Hãy quan sát, học hỏi và cư xử đúng mực khi tham gia các nghi thức như vay lộc, chui bụng ngựa Xích Thố… để hòa mình trọn vẹn vào nét đẹp văn hóa đặc sắc nơi đây.

Hội quán Nghĩa An Quận 5 gần những địa điểm du lịch nào?
Sau khi tham quan Hội quán Nghĩa An, bạn có thể dễ dàng khám phá thêm nhiều điểm đến nổi bật khác ngay gần đó để chuyến du lịch Sài Gòn thú vị hơn.
- Miếu bà Thiên Hậu: 710 Nguyễn Trãi, Phường 11, Quận 5, Hồ Chí Minh
- Hội quán Ôn Lăng: 12 Lão Tử, Phường 11, Quận 5, Hồ Chí Minh
- Chùa Vạn Phật: Số 66/14 Nghĩa Thục, P5, Quận 5, Hồ Chí Minh
- Chợ An Đông: 34-36 An Dương Vương, ở tại Phường 9, Quận 5, Hồ Chí Minh
- Chợ hoa Hồ Thị Kỷ: Hẻm 52 Hồ Thị Kỷ, ở tại Phường 1, Quận 10, Hồ Chí Minh
- Chợ Bình Tây: Số 57A Tháp Mười, Phường 2, Quận 6, Hồ Chí Minh
- Việt Nam Quốc tự: 244 đường 3/2, Phường 12, Quận 10, Hồ Chí Minh
- Bảo tàng Y học cổ truyền Việt Nam: Số 41 Hoàng Dư Khương, Phường 12, Quận 10, Hồ Chí Minh
- …

Chùa Ông Quận 5 không chỉ là nơi lưu giữ nét đẹp kiến trúc cổ kính mà còn là điểm đến tâm linh thiêng liêng gắn bó với bao thế hệ người Hoa ở Sài Gòn. Nếu bạn yêu thích tìm hiểu văn hóa, lịch sử và những câu chuyện xưa giữa lòng Chợ Lớn, đừng quên đọc bài đánh giá về Hội quán Nghĩa An để có thêm thông tin hữu ích cho chuyến đi. Và nhớ theo dõi Ghiền Sài Gòn để khám phá các điều thú vị khác tại thành phố này nhé!